O'zbekistonda valyuta kurslari qanday tartibga solinadi?

So'm kursining dinamikasi xorijiy valyutaga bo'lgan talab va uning valyuta bozoridagi taklifi nisbati bilan belgilanadi. Erkin suzuvchi valyuta kursi mamlakat iqtisodiyotining o'zgaruvchan tashqi sharoitlarga moslashishiga, unga tashqi omillar ta'sirini yumshatishga yordam beradi.

Erkin suzuvchi valyuta kursi rejimi chet el valyutasining so‘mga nisbatan kursi bozor sharoiti – chet el valyutasiga bo‘lgan talab va uning valyuta bozoridagi taklifi nisbati bilan belgilanishini anglatadi. Valyuta kursining o'zgarishining sabablari ushbu nisbatning o'zgarishiga ta'sir qiluvchi har qanday omillar bo'lishi mumkin. Xususan, valyuta kursining dinamikasiga import va eksport narxlarining o‘zgarishi, mamlakatdagi va xorijdagi inflyatsiya darajasi va foiz stavkalari, iqtisodiy o‘sish sur’atlari, O‘zbekiston va jahondagi investorlarning kayfiyati va kutilmalari, markaziy banklarning pul-kredit siyosatidagi o‘zgarishlar ta’sir qilishi mumkin.

O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki valyutani tartibga soluvchi davlat organi hisoblanadi.

O‘zbekiston Respublikasida valyuta nazorati organlari Markaziy bank bilan birgalikda O‘zbekiston Respublikasi Hisob palatasi, Moliya vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasi va Davlat bojxona qo‘mitasidir.

Markaziy bank O‘zbekiston Respublikasida va undan tashqarida barcha turdagi valyuta operatsiyalarini amalga oshirish huquqiga ega, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi banklari tomonidan amalga oshiriladigan valyuta operatsiyalari ustidan valyuta nazoratini amalga oshiradi.

Suzuvchi valyuta kursi rejimini joriy etish Markaziy bankning valyuta kursiga ta’sir qilish maqsadida valyuta kursining haddan tashqari o‘zgaruvchanligini oldini olish maqsadida muntazam valyuta intervensiyalarini – chet el valyutasini oldi-sotdi operatsiyalarini amalga oshirishdan foydalanmasligini anglatadi. Markaziy bankning suzuvchi kurs sharoitidagi siyosati odatdagi sharoitlarda bozor jarayonlariga aralashmaslik va valyuta kursining "o'rnatilgan stabilizator" rolini bajarishiga imkon berishidan iboratdir.

Shu bilan birga, Markaziy bank valyuta bozoridagi vaziyatni diqqat bilan kuzatib boradi va moliyaviy barqarorlikni saqlash uchun xorijiy valyuta bilan operatsiyalarni amalga oshirishi mumkin.

Shunday qilib, so‘mning kursi hukumat yoki markaziy bank tomonidan o’rnatilmaydi, u qat’iy belgilangan bo’lib hisoblanmaydi, kurs darajasi yoki uning o‘zgarishi bo‘yicha maqsadli ko‘rsatkichlar ham belgilanmaydi. Markaziy bank normal sharoitda valyuta kurslari dinamikasiga ta’sir ko‘rsatish maqsadida chet el valyutasini oldi-sotdi operatsiyalarini amalga oshirmaydi. Bu erkin suzuvchi valyuta kursi rejimini boshqariladigan valyuta kursi rejimlarining boshqa shakllaridan ajratib turadi.

Eng so'nggi valyuta kurslari bilan bu yerda tanishishingiz mumkin.