Federal Rezerv yig'ilishi kutilayotgan bir paytda dollar o'z o'rnini yo'qotmoqda

Endi Fed qayta sotib olish hajmining qisqarishi boshlanishini e'lon qilishga rasman tayyor. Va inflyatsiya dinamikasi bo'yicha (hozirda bu ko'rsatkich yillik 2% darajasidagi maqsadli ko'rsatkichlardan sezilarli darajada yuqori) sezilarli darajada pasaygan va inqirozdan oldingi davrga deyarli yaqinlashgan. Moliyaviy bozorlar 2021-yil 3-noyabrda bo‘lib o‘tadigan AQSh Federal zaxira tizimi yig‘ilishini kutayotgan noaniqlik ichida.  Shu munosabat bilan 2021-yil 1-noyabrdan boshlab o‘zbek so‘mi AQSh dollariga nisbatan mustahkamlandi. Oʻzbekiston Markaziy banki maʼlumotlariga koʻra, kurs 1 dollar uchun 10674,21ni tashkil etib bir hafta ichida 0,27% ga kamaydi.
 

Iqtisodiy o'sishning an'anaviy ko'rsatkichi bo'lgan obligatsiyalar bozori global markaziy banklar foiz stavkalarini rekord darajada past darajadan oshirishga tayyorlanayotgani haqida dahshatli ogohlantirmoqda. 

Savdogarlar kelasi yili Buyuk Britaniya, Yangi Zelandiya va Janubiy Koreya kabi mamlakatlarda yashash narxi va mahsulotlar narxining oshishi fonida foiz stavkalarining oshishiga pul tikishmoqda. Shunga qaramay, rentabellik egri chizig'ining tekislanishi - tarixan iqtisodiy salomatlikning bozor o'lchagichi sifatida qabul qilingan - qo'llab-quvvatlashning tez tugashi yangi tiklanishga zarar yetkazishi mumkin bo'lgan tashvish ortib borayotganiga ishora qilmoqda.

"Keyingi yig'ilishda aktivlarni qayta sotib olish hajmining qisqartirilishi e'lon qilinishi kutilmoqda, ammo bu jarayon bir necha oyga cho'ziladi va foiz stavkasi 2023-yilgacha oshirilmaydi", dedi Ian Xatzius dushanba kuni Bloomberg telekanaliga bergan intervyusida.

Payshanba kuni Amerika valyutasi bosim ostida bo'lib, DXY indeksidagi oylik eng past ko'rsatkichlarni qayta yozdi. Bosimga yalpi ichki mahsulotning zaif ma'lumotlari sabab bo'ldi, bu esa iqtisodiy o'sishni kutilganidan yomonroq ko'rsatdi, shu bilan birga inflyatsiya kutilganidan tezroq o'sishda davom etdi. Kelgusi yilning oxirigacha stavka joriy darajada saqlanib qolishi ehtimoli arzimas 4% ni tashkil qiladi va eng katta ehtimol bu davrdagi ikki martalik ssenariydir.

Qizig‘i shundaki, investor bunday o‘zgarishi kutishlari dollarning o‘sishiga turtki  bera olmaydi va qimmatli qog‘ozlar kuchayishini to‘xtata olmaydi. Biroq, investorlar va savdogarlar qisqa muddatda bozorlarning irratsional xulq-atvorini va juda oqilona – uzoq muddatda eslashlari kerak. Bunday holda, qisqa muddatli stavkalarning barqaror o'sishi qimmatli qog'ozlar va xom ashyo uchun jiddiy qarama-qarshilik bo'lib xizmat qiladi, biroq ularning narxi bir muncha vaqt oshishi mumkin.
Dollar chiziqni kesib o'tmaguncha, u 50 kunlik harakatlanuvchi o'rtacha ko'rsatkichga nisbatan pasayishda qo'llab-quvvatlashni davom ettirdi. Bu daraja xuddi sentabr oyida bo'lgani kabi dollar o'sishi uchun yangi turtki uchun boshlang'ich nuqta bo'lishi mumkin.

Amerika bozorlari muntazam sessiyani qanday yopishiga e'tibor qaratish lozim. Oxirgi uch kun ichida, yopilish davrida Amerika aktsiyalarining sotuvi ustunlik qildi. Bu kompaniyalarning ijobiy hisobotlariga qaramay, bozor mutaxassislari o'sishdan foyda ko'rayotganining ishonchli belgisidir.

Boshqa tomondan, bu signallarning barchasi Federal Zaxiraning navbatdagi yig'ilishigacha yoki kelgusi hafta AQShning bandlik hisoboti nashr etilishidan oldin ortiqcha ta'kidlanmasligi mumkin. Yangi ma'lumotlar asosida vaziyat keskin o'zgarishi mumkin. Bir narsa aniq: kelgusi hafta asabiy va beqaror bo'lishni va'da qiladi.

Yuqoridagi voqealar fonida, shuningdek, AQSh Federal rezerv tizimi 2021-yil 2-3-noyabr kunlari boʻlib oʻtadigan yigʻilishda AQSH dollarini barcha yoʻnalishlarda mustahkamlaydigan QE dasturini qisqartirish boshlanganini eʼlon qilishini kutish mumkin. Bu o'zbek so'miga ham ta'sir qiladi, bu esa kelajakda o'sish tendensiyasida qoladi va 1 dollar uchun 10680-10720 oralig'ida bo'ladi deb tahmin qilish mumkin.