Professional va oliy ta'lim muassasalari hamda xususiy maktab va bog’chalar to’lovi uchun yo’naltirilgan ish haqining bir qismini qanday qaytarish mumkin?

Bundan tashqari, O‘zbekiston Respublikasining professional va oliy ta’lim tashkilotlarida ta’lim olish uchun yo‘naltiriladigan mablag‘larga jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i bo‘yicha imtiyozni qo‘llash tartibi to‘g‘risidagi Nizomga (2010 yil 27 maydagi 2107-son) muvofiq fuqarolarning soliq solinadigan ish haqi va boshqa daromadlarining O‘zbekiston Respublikasining professional va oliy ta’lim tashkilotlarida ta’lim olishga (o‘zining, shuningdek, yigirma olti yoshga to‘lmagan farzandlarining yoki erining (xotinining) ta’lim olishi uchun) yo‘naltiriladigan to‘lovlariga jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i solinmaydi. O‘zbekiston Respublikasi ta’lim tashkilotlari. Mazkur imtiyoz soliq to‘lovchining professional va oliy ta’lim tashkilotlarida o‘qish uchun tijorat banklari tomonidan ajratilgan ta’lim kreditlariga (foizlari bilan) qoplashga yo‘naltirilgan daromadlariga nisbatan ham qo‘llaniladi; 

Ushbu imtiyoz qanday hisoblanadi (xususiy maktablar va bolalar bog'chalari misolida)?

Nodavlat maktabgacha ta’lim va maktab ta'limi tashkilotlarida ta'lim olish pullikdir. Ota-onaning (farzand boquvchisining) har bir bola uchun oyiga 3 million so‘mgacha miqdoridagi xarajatlari soliqdan ozod etiladi.

Masalan, ota-ona ish joyidan oyiga 720 ming so‘m (6000 x 12%) miqdorida jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i ushlab qolingan holda 6 million so‘m maosh oladi. Farzandini ta’minlash uchun maktabgacha ta’lim tashkilotiga har oyda 2,5 million so‘m o‘tkazib berish to‘g‘risida ish joyi buxgalteriyasiga ariza taqdim etgan. 

Bunda 2,5 million so‘m soliqqa tortilmaydi. Buxgalteriya bo'limi faqat 3,5 million so'm (6000-2500) farqidan soliq ushlab qoladi. Soliq 420 ming so‘mni tashkil qiladi (3500 x 12%). Ota-ona soliqdan oyiga 300 ming so‘m tejaydi.

Xususiy maktablar va bolalar bog'chalari uchun imtiyozni qanday qo'llash mumkin?

Ota-onalar imtiyozdan quyidagicha foydalanishlari mumkin:

• ish joyidan, korxonaning buxgalteriya bo‘limiga nodavlat maktabgacha yoki maktab ta’lim tashkilotiga mablag‘ o‘tkazish to‘g‘risidagi ariza va to‘lov uchun hisob-faktura (shartnoma) taqdim etish orqali;
• soliq xizmatiga yil yakuni bo‘yicha daromadlar to‘g‘risidagi deklaratsiya va o‘qish uchun qilingan to‘lov bo‘yicha hujjatlarni taqdim etish orqali.

Imtiyoz 2022-yil 1-apreldan kuchga kirgan.

Professional va oliy ta’lim muassasalari uchun imtiyoz qanday qo‘llaniladi?

Soliq chegirmasi davlat soliq xizmati organlari orqali jismoniy shaxsning jami yillik daromadi to‘g‘risidagi deklaratsiyani taqdim etish yo‘li bilan hamda soliq to‘lovchining yozma arizasiga binoan to‘lov manbaida — ish beruvchi tomonidan ham berilishi mumkin.

Shunday qilib, o‘z farzandlarining professional va oliy ta’lim muassasalarida o‘qishi, shuningdek, xususiy maktablar va bolalar bog‘chalarida tahsil olishi uchun haq to‘lagan ota-onalar, agar to‘lov mustaqil ravishda, ya’ni (naqd pul hisobiga, jismoniy shaxslarning banklardagi omonat va boshqa hisob raqamlaridan yoki plastik kartalardan foydalangan holda amalga oshirilgan bo’lsa, yil yakuni bo‘yicha o‘qish to’lovi uchun ajratilgan summalardan soliq chegirmasi olish uchun soliq organlariga murojaat qilishlari mumkin.

Bundan tashqari, yaqin vaqt ichida mobil to‘lov tizimlari orqali o‘qish uchun to‘lovlarni amalga oshirishda to‘lovchining kartasiga soliq chegirmasi avtomatik tarzda qaytarilishi joriy etilishi kutilmoqda. Bu shuni anglatadiki, endi kerakli hujjatlarni yig'ish va soliq organlariga murojaat qilish shart bo’lmaydi.