Kredit olgan shaxsga tegishli bo‘lgan garov ta’minotini sug‘urtalash banklarning kredit dasturini amalga oshirishning shartlaridan biridir. Shu bilan birga, ko'plab qarz oluvchilarni bitta savol qiziqtiradi - kredit muddatidan oldin to'langanidan keyin u bo'yicha sug'urtani qaytarish mumkinmi?
Ushbu masalani avtokreditlar misolida ko'rib chiqamiz.
Avtokreditning zaruriy sharti – bu kredit hisobiga sotib olingan avtomobilni garov sifatida taqdim etishdir. Garov esa, albatta, sug'urtalangan bo'lishi kerak. Shuning uchun, agar kredit 4 yilga rasmiylashtirilsa, sug'urta kompaniyasi shartnomasiga muvofiq belgilangan miqdorni oldindan to'lashingiz kerak bo'ladi. Ko'p hollarda sug'urta miqdori kichik pul bo’lmaydi va qarz oluvchilar uchun ortiqcha xarajatlarni keltirib chiqaradi. Ammo mashinani "sug'urtalash uchun" ko'ndirishda bank xodimlari ko'pincha jiddiy dalillarni keltiradi: kredit muddatidan oldin to’lansa – sug'urta pulini qaytarish mumkin.
Aytaylik, avtokredit bir yildan so’ng to’liq yopildi. Sug’urta uchun to’lov 4 yil uchun, masalan, 4 mln. so’m miqdorida amalga oshirilgan. Demak, muddatidan avval yopilgan kredit uchun taxminan 3 mln. so’m miqdorida sug’urta to’lovi qaytarilishi kerak.
Kredit mablag'lari muddatidan oldin bankka qaytarilgandan so'ng, darhol sug’urta to'lovlarining bir qismini qonuniy ravishda qaytarishga harakat qilish mumkin. Buning uchun kreditni yopish jarayoni to’liq tugatilganidan so'ng darhol bank bilan maslahat qilish kerak. Bundan oldin shartnomani diqqat bilan o'rganib chiqish va sug'urtaga sarflangan pul miqdorini qaytarish imkoniyatini aniqlash kerak. Shuni ta'kidlash kerakki,
Lekin bu qonuniymi?
Fuqarolik kodeksining 948-moddasiga asosan sug‘urta shartnomasi, agar u kuchga kirganidan keyin sug‘urta hodisasi yuz berishi ehtimoli yo‘qolgan va sug‘urta xavfining mavjud bo‘lishi sug‘urta hodisasidan boshqa holatlar bo‘yicha tugagan bo‘lsa, tuzilgan muddati kelishidan oldin bekor bo‘ladi.
Bu shuni anglatadiki, sug‘urta shartnomasi yuqoridagi ko‘rsatilgan holatlar bo‘yicha muddatidan oldin bekor bo‘lganda, sug‘urtalovchi sug‘urta mukofotining bir qismini sug‘urta amal qilgan vaqtga mutanosib ravishda olish huquqiga ega. Kredit soʼndirilgan boʼlsa, sugʼurta shartnomasi maʼnosini yoʼqotadi, chunki sug’urta hodisasi ro’y bersa u boʼyicha toʼlov qilishning imkoni yoʼq – bank va qarz oluvchi endi majburiyatlar bilan bogʼlangan emas.
Shunday qilib, agar bank xizmatlari iste'molchisi o'z huquqlarini yaxshi bilsa, u sug'urta summasining bir qismini qaytarishi mumkin, chunki qonunda bankka pullarni muddatidan oldin qaytargan qarz oluvchilarning kredit olish bosqichida rasmiylashtirilgan sug'urtaning bir qismini qaytarib olish huquqi belgilangan.
Depozit.uz saytining Sug'urta sahifasida jismoniy shaxslar uchun sug'urta kompaniyalari mahsulotlari bilan tanishishingiz mumkin.
Sayt ma'lumotlaridan foydalanganda sayt havolasi ko'rsatilishi kerak.
