Kredit ta'tili nima va uni kimlar olishi mumkin?

Shu bilan birga, foiz stavkasi o'zgarmaydi va bank bilan kredit shartnomasi ta'til muddatiga uzaytiriladi. Bunday muddat har doim individual tarzda belgilanadi, lekin 6 oydan oshmasligi kerak.

Kredit ta'tili - bu jarimalarsiz va kredit tarixiga zarar yetkazmasdan to'lovni kechiktirish yoki kamaytirish imkonini beruvchi imtiyozli davrdir.

Kredit ta’tillari zaruriy holatlarda, masalan, pandemiya holatlarida Markaziy bank qarori asosida tijorat banklari tomonidan beriladi. Misol uchun, O‘zbekiston Markaziy banki 2020-yilda koronavirus infeksiyasi tarqalishi oqibatlari bilan bog‘liq yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan kredit risklarini yumshatish maqsadida tijorat banklariga qarz oluvchilarga kredit ta’tillari berishni tavsiya qilgan. Boshqa holatlarda kredit ta’tilini olish deyarli mumkin emas.

Kredit to’lovini kechiktirish uchun asoslar

Kredit ta'tiliga ariza berish uchun har doim asos kerak. Ular jismoniy shaxsning daromadi kamayganligini yoki kreditni o‘z vaqtida to‘lash uchun vaqtincha yetarli emasligini tasdiqlashlari kerak.

Kredit to’lovini kechiktirishga ruxsat olish uchun asoslar hujjatlashtirilgan bo'lishi kerak. Agar hujjatlar yetarli bo’lmasa, bank kredit ta'tilini berishdan bosh tortadi va boshqa yechimlarni izlash kerak bo'ladi.

Kredit ta’tili berish shartlari

Kredit ta'tilini berish mumkin bo'lgan shartlar har bir bank tomonidan alohida belgilanadi. Biroq, faqat ilgari kredit ta'tilini olmagan va kreditni to'lash bo'yicha o'z majburiyatlarini vijdonan bajargan qarz oluvchilar ta’til olishga umid qilishlari mumkin. 

Bank kredit ta’tilini rad qilishi mumkinmi?

Ha, bank kredit ta'tilini rad etishi mumkin. Har bir kreditor kredit ta’tili berish bo’yicha mustaqil ravishda qaror qabul qiladi. 

Nima uchun bank kredit ta’tilini rad etishi mumkin?

• ariza noto'g'ri tuzilgan;
• barcha zarur hujjatlar yig'ilmagan;
• asos mavjud emas;
• Ilgari qarz oluvchi ushbu imtiyozli choradan foydalangan.

Ko'p hollarda, rad javobi ilgari muddati o’tgan to’lovlarga yo'l qo'ygan va oylik to'lovlarni o'z vaqtida amalga oshirmagan mijozlarga beriladi.

Kredit ta’tili amalda bo'lganda, qarz beruvchi kredit bo'yicha foizlarni oshirishi mumkinmi?

Yo'q, foiz stavkasi bir xil bo'lib qoladi. 

Kredit ta'tilini necha marta olsa bo'ladi?

Faqat bir marta. Qarz beruvchi ikkinchi marta ta’tilni ma'qullamaydi.

Agar qarz oluvchining bir nechta kreditlari bo'lsa, kechiktirish bir vaqtning o'zida hamma uchun beriladimi?

Yo'q. Ta’til faqat bitta shartnoma bo'yicha amal qiladi. Agar kreditlar bitta kreditordan olingan bo'lsa ham, faqat bitta kredit bo’yicha 6 oylik ta’til olishni tanlash kerak bo'ladi. Bunday holatda, kattaroq oylik to'lovli shartnoma bo'yicha ta'tilni rasmiylashtirish tavsiya etiladi.

Kredit ta’tilini qanday uzaytirish mumkin?

Ta’til uzaytirilmaydi. Ularning amal qilish muddatini bo'lish ham mumkin emas (masalan, 3 oydan 2 marta ta’til olish).

Muhim jihatlar: kredit ta'tillari aslida nima?

1. Kredit ta'tillari sizni barcha moliyaviy muammolardan qutqaradigan sehrli tabletka emas. Yo'q, bu faqat imtiyozli davr. Ta’til tugagach, qarz oluvchi hali ham butun kredit summasini + ushbu davr uchun hisoblangan foizlarni to'lashi kerak.
2. Kredit ta'tillari bankka kredit to'lash muddatini oshirishini unutmang. Ta’til uchun ajratilgan olti oy mablag'larni qaytarish uchun ajratilgan umumiy muddatga qo'shiladi. Ular hech qanday tarzda bekor qilinmaydi yoki hisobdan chiqarilmaydi.
3. Rasmiy ravishda kredit ta'tillari qarz oluvchining reytingi va tarixiga neytral ta'sir ko'rsatadi. Biroq, fuqaroning kechiktirish to'g'risida ariza berganligi uning moliyaviy "dosyesi" da ko'rsatiladi, shuning uchun banklar bu ma'lumotni ko'radi va qarz oluvchining ishonchliligini baholashda foydalanadi.
4. Kreditor har doim ta’tilni rad etishga haqli. Hatto banklar o'z qarorlarining sabablarini ko'rsatmasdan ham arizani bekor qilishlari mumkin. Amalda, kreditorlar ko'pincha ta’tilni rad etadi, shuning uchun qarz oluvchilar muammoni hal qilishning boshqa usullarini izlashlari kerak.
5. Kredit ta'tillari qarz yoki foiz miqdorini kamaytirmaydi.  Qarz oluvchining 6 oylik ta’tili bo'ladi holos, lekin ko'pincha bu davr moliyaviy qiyinchiliklarni yengish va kreditni to'lashni davom ettirish uchun yetarli emas.

Agar siz kredit ta’tili olmoqchi bo'lsangiz, nimani bilishingiz kerak?

Quyidagi qoidalarni unutmang:

1. Ta’til har xil turdagi kreditlar uchun taqdim etiladi. Siz ipoteka kreditlari, iste'mol kreditlari, avtokreditlar, mikroqarzlar, shuningdek kredit kartalari uchun ta'til olishingiz mumkin.
2. Bitta kredit - bitta ta'til. Agar daromad bir necha marta kamaygan bo'lsa yoki siz umuman ishlashni to'xtatgan bo'lsangiz ham, ta’tilni qayta olish mumkin bo'lmaydi. Agar kreditlar turli banklarda bo'lsa, ta'til uchun arizalar har biriga yuborilishi mumkin.
3. Qarz oluvchi imtiyozli davrda ham oylik to'lovlarni amalga oshirishi mumkin. To'lovni amalga oshirish kredit ta'tilining tugatilishi yoki qisqarishiga olib kelmaydi.
4. Ta’til olish to'g'risidagi arizada siz kechiktirish kerak bo'lgan muddatni ko'rsatishingiz kerak. Maksimal muddat - 6 oy. Va maksimal muddatni belgilash yaxshiroqdir. Agar siz 2-3 oy ichida muammolarni hal qilsangiz ham, siz odatdagi tarzda to'lovlarni amalga oshirishingiz mumkin.
5. Agar kredit bo’yicha oylik to’lov to‘lanishiga 10-14 kundan kamroq vaqt qolgan bo‘lsa va siz endigina ta’til uchun ariza bergan bo‘lsangiz, katta ehtimol bilan bu oy o‘z majburiyatlaringizni to‘liq bajarishingiz kerak bo‘ladi. Agar ta’til tasdiqlansa, ular keyingi oydan kuchga kiradi.

Kredit ta'tilining ijobiy va salbiy tomonlari

Kredit ta’tili qarz oluvchiga moliyaviy muammolarni hal qilish va qarzni kechiktirmasdan to'lashni davom ettirish uchun vaqt beradi - bu uning asosiy afzalligidir. Sizning to'lov qobiliyatini tiklash - kuch to'plash va bank oldidagi majburiyatlaringizni bajarish uchun 6 oyingiz bor.

Kredit ta'tilining afzalliklari:

• qarz yukini vaqtincha kamaytirish;
• oylik to‘lov summasi saqlanadi;
• foiz oshmaydi;
• qarz oluvchining kredit reytingi va tarixi yomonlashmaydi.

Kredit ta'tilining kamchiliklari:

• faqat bir marta beriladi;
• foizlar hisoblanishi davom etadi;
• bank bilan tuzilgan shartnoma muddati uzaytiriladi;
• kreditor ta’tilni rad etishi mumkin.

Kredit ta'tillari har doim ham eng to’g’ri yechim emas. Siz kelajakni bilmaysiz va moliyaviy ahvolingiz olti oy ichida barqarorlashishini kafolatlay olmaysiz. Biroq, agar siz yaxshi mutaxassis bo'lsangiz va talab qilinadigan kasbga ega bo'lsangiz, bu albatta amalga oshadi.