Pulni bankda saqlash qanchalik foydali ekanligi haqida gap ketganda, shubhasiz savol tug'iladi: qaysi valyutada - so'mda yoki chet el valyutasida saqlash foydaliroq? Keling, ushbu mavzuni tushunishga harakat qilaylik va valyutadagi jamg'armalarning afzalliklari va kamchiliklarini bilib olaylik.
Pul jamg’arish va ko’paytirishning hamma uchun ideal va universal usuli mavjud emas. Muayyan pul birligida hisobraqam ochishning maqsadga muvofiqligi ko'plab omillarga bog’liq. Oxir oqibat, qaysi omonat foydaliroq – so’mda yoki chet el valyutasida degan savolga javob juda oddiy: muayyan muammoni eng yaxshi hal qilishga imkon beradigani yaxshiroqdir.
Valyuta an'anaviy ravishda jamg'armalarni diversifikatsiya qilish usullaridan biri bo'lib, ba'zi hollarda so'mning zaiflashuvidan himoya qiladi.
Dollardagi depozitlar so‘m kursining doimiy pasayib borishi sharoitida jamg‘armalarni saqlab qolish imkoniyatlaridan biridir. Banklar tomonidan dollardagi omonat bo‘yicha taqdim etilayotgan foiz stavkalari so‘mdagilariga nisbatan 2-3 baravar past bo‘lishiga qaramay, bu jamg‘arma vositasiga ham talab kam emas. Dollarda omonatlarni ko'pchilik banklarda ochish mumkin. Mavjud takliflardan eng foydalisini tanlash uchun siz nafaqat omonat muddati va foizi, balki maxsus shartlarga ham e'tibor berishingiz kerak.
Omonatlarni dollarda ochishning afzalliklari
Dollardagi omonatning so‘m omonatidan asosiy afzalligi to‘plangan mablag‘larni milliy valyuta kursining pasayishidan himoya qilishdir. Aksariyat odamlar ushbu moliyaviy vositadan depozitlarni diversifikatsiya qilish uchun foydalanadilar. Bundan tashqari, u quyidagilarga imkon beradi:
Chet el valyutasidagi omonatlarning kamchiliklari orasida quyidagilarni ko’rsatish mumkin:
Foiz stavkalari nuqtai nazaridan, so'mdagi depozitlar chet el valyutasidagiga qaraganda ancha jozibali ko'rinadi, garchi inflyatsiyani hisobga olgan holda bu afzallik unchalik ahamiyatli bo'lmasligi mumkin. Salbiy omillarga, shuningdek, muqarrar pul yo'qotishlari bilan konvertatsiya qilish zarurati va davlat moliyaviy siyosatining oldindan aytib bo'lmasligi kiradi.
Omonat valyutasini tanlashda siz quyidagilarga e'tibor qaratishingiz kerak:
- Qo'lingizda qaysi valyutada mablag' bor?
- Ularni qancha muddatga joylashtirishni rejalashtiryapsiz?
- Omonat muddati tugagandan so'ng - sizga qaysi valyutada mablag' kerak bo'ladi?
Qisqa muddatli depozitlar uchun (bir yilgacha):
Agar sizda so‘m bo‘lsa va muddat tugagandan so‘ng sizga so‘m kerak bo‘lsa, omonatni AQSh dollarida emas, balki so‘mda joylashtirish maqsadga muvofiqdir (chunki omonatchi kurs farqlarida yutadi). Agar sizning qo'lingizda dollar bo'lsa va depozit qo'yganingizdan so'ng sizga dollar kerak bo'lsa, siz albatta omonatingizni AQSH dollarida joylashtirishingiz kerak.
Uzoq muddatli depozitlar uchun (bir yildan ortiq):
Ommaviy axborot vositalarida e'lon qilingan milliy valyutaning qadrsizlanishi qiymatini bilib oling va bu qiymatni xorijiy valyutadagi depozit kursiga qo'shing. Olingan qiymatni so'm depozitlari bo'yicha stavka bilan solishtiring. Agar so‘m depoziti bo‘yicha stavka yuqoriroq bo‘lsa, so‘m depozitining daromadliligi valyuta depozitining daromadliligidan yuqori bo‘ladi.
O‘zbekiston banklaridagi eng foydali depozitlar hamda omonatlar bo‘yicha eng yuqori foizlarni taklif etayotgan banklar Depozit.uz saytida Omonatlar sahifasida keltirilgan.
Sayt ma'lumotlaridan foydalanganda sayt havolasi ko'rsatilishi kerak.
